Περικλής Γκόγκας

Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης και Διεθνών Οικονομικών
Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Πρωτογενές Πλεόνασμα και Χρέος

Μερικές παρατηρήσεις και δεδομένα για την σημαντικότητα του πρωτογενούς πλεονάσματος για όποιον(α) ενδιαφέρουν:

· Δημόσιο Έλλειμμα = Κρατικές δαπάνες - Έσοδα του δημοσίου

· Πρωτογενές πλεόνασμα = - (Δημόσιο έλλειμμα - Τόκοι Δημόσιου Δανεισμού)

· Χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ:

o 2009 - 130%

o 2010 - 150%

o 2011 - 170%

o 2012 - 156%

o 2013 - 150% (πρόβλεψη)

· Το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής εκτελείται καλύτερα από τις προβλέψεις.

· Το 2013 δημιουργούνται πρωτογενή πλεονάσματα. Η κυβέρνηση επιμένει σ' αυτά καθώς αποτελούν το στοιχείο ενεργοποίησης μιας σειράς ευεργετικών για την χώρα μας προβλέψεων και διαδικασιών τροποποίησης και μεταβολής των όρων του δανεισμού μας.

· Δεν αποτελεί μόνο η σχέση Χρέους/ΑΕΠ σημαντικό δείκτη πιστοληπτικής ικανότητας αλλά ίσως ακόμη πιο σημαντικός δείκτης είναι ο δείκτης Εξυπηρέτησης χρέους)/ΑΕΠ (ΔΕΧ). Αυτός δίνει το ποσοστό του ΑΕΠ κάθε χρόνο που χρειάζεται για να εξυπηρετηθούν οι δανεικές υποχρεώσεις σε τόκους και κεφάλαιο.

· Ο ΔΕΧ για την Ελλάδα τα επόμενα 30 και πλέον χρόνια θα είναι στο 5%-7% του ΑΕΠ μας.

· Ακόμα σημαντικότερο είναι ότι μεσοπρόθεσμα το αντίστοιχο ποσοστό είναι περίπου 3%-5% του ΑΕΠ μας.

· Ο δείκτης αυτός είναι εξαιρετικά χαμηλός και για τα ελληνικά δεδομένα καθώς πρόσφατα ήταν στο 27% αλλά και για τα διεθνή δεδομένα είναι από τους καλύτερους δείκτες.

· Περισσότερο από το μισό του σημερινού δημοσίου χρέους των ¤305 έχει λήξη μετά το 2030.

· Έως το 2025 το χρέος που θα είναι απαιτητό είναι περίπου ¤86 δις. Απαιτητό φυσικά σημαίνει ότι λήγει και θα πρέπει να ανανεωθεί από τις αγορές.

· Από τα ¤86 δις τα 41 λήγουν τα επόμενα 2 έτη και γιαυτό αυτά είναι εξαιρετικά κρίσιμα καθώς η πρόσβασή μας στις αγορές κρίνεται (από μένα) δύσκολη.

· Αυτό βελτιώνει το αξιόχρεο της χώρας μας και κάνει την επιστροφή στις αγορές (έξοδος από το μνημόνιο) ευκολότερη και πιο άμεση.

· Η ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος είναι εξαιρετικά σημαντική για πολλούς λόγους:

o Πρωταρχικά δείχνει συμμάζεμα των δημόσιων οικονομικών και επιτυχία του προγράμματος προσαρμογής.

o Ενεργοποιεί σημαντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία σύμφωνα με τις συμφωνίες με τους δανειστές:

§ Μείωση (νέα) των επιτοκίων δανεισμού καθώς μειώνεται και το default risk.

§ Μείωση της συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στα ευρωπαϊκά προγράμματα.

§ Δημιουργία ενός διαπραγματευτικού μέσου στις συζητήσεις με τους δανειστές καθώς πρωτογενή πλεονάσματα σημαίνουν ότι μια στάση πληρωμών δεν θα είναι απαραίτητα καταστροφική για την Ελλάδα.

· Η μείωση των επιτοκίων δανεισμού θα μειώσει περαιτέρω το συνολικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης με όλα τα θετικά που αυτό συνεπάγεται.

· Ήδη το spread του 10ετούς ομολόγου του ελληνικού δημοσίου έχει πέσει για πρώτη φορά από το 2010 στις 811 μονάδες βάσης.

· Το εξωτερικό μας χρέος από 115% του ΑΕΠ το 2013 θα πέσει από 75% των προηγούμενων υπολογισμών στο 60% του ΑΕΠ μέχρι το 2020.

· Το συνολικό χρέος έτσι εμφανίζεται υπερεκτιμημένο καθώς υπολογίζοντας την μείωση αναγκών εξυπηρέτησης του χρέους λόγω της μείωσης του επιτοκίου του GLF (Greek Lending Facility) και την παράταση λήξης των δανείων που προέρχεται από την ύπαρξη πρωτογενών πλεονασμάτων θα είναι 148% από 175% του ΑΕΠ.

· Η Ελλάδα από την 1η θέση στην ανάγκη εξυπηρέτησης του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά από αυτές τις αλλαγές θα πέσει στην 7η θέση στην Ευρώπη μετά τις Ιταλία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρο, Ισπανία, Μάλτα.

· Η διόρθωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι πολύ καλύτερη του αναμενόμενου και εκτιμάται ότι θα είναι θετικό από την επόμενη χρονιά.

· Τα επιτόκια μετά από όλα αυτά από το "τοκογλυφικό" +150 μονάδες βάσης του κόστους δανεισμού θα πέσουν στις 50 μονάδες βάσης με την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος.

· Επίσης οι συμφωνίες προβλέπουν την επιστροφή των κερδών που πέτυχε η ECB από τα ελληνικά ομόλογα στην χώρα μας για την μείωση του δημόσιου χρέουςμε την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος.

Σχετικές πηγές: